Muhaddislerin metin tenkidi yapıp yapmadığı, modern dönemde tartışılan konuların başında gelmektedir. Bir yandan savunmacı bakış açısıyla muhaddislerin metin tenkidi yaptığı ifade edilirken diğer yandan muhaddislerin metin tenkidine gerekli ihtimamı göstermediği, sadece sened tenkidiyle yetindikleri iddia edilmiştir. Hadis metninin muhtevasına yönelik olarak muhaddislerin bir çabası olduğu izahtan varestedir. Hadislerin muhtevasına yönelik “metin tenkidi”nin izleri takip edildiğinde ihtilâfü’l-hadîs literatüründe çok sayıda metin tenkidi ameliyesine rastlanmaktadır. Nesih, tercih, cem‘ ve te’vil gibi yöntemlerin arka planda bir metin tenkidi ameliyesi olduğu anlaşılmaktadır. İhtilâfü’l-hadîs paradigmasında hadislerin Kur’an’a, sünnete, dinin genel esaslarına, icmâya, akla, tarihî bilgiye, tecrübe ve müşahedeye aykırı olup olmadıklarının tespiti yapıldıktan sonra metni yok saymak yerine metnin yorumlanması öncelikli olmuştur. Bu çalışma, hadis metinlerinin yorumlanmasında ve tenkidinde klasik ihtilâfü’l-hadîs paradigmasının parametrelerini izah etmektedir. Aynı zamanda klasik paradigmaya eleştiriler yönelten modern metin tenkidi paradigmasının çabalarını ve bakış açılarını vermeye çalışmaktadır.
